Thủ tướng Hungary Viktor Orban ngày 8/11 cho biết Mỹ đã chính thức miễn áp dụng trừng phạt đối với hoạt động nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt từ Nga của Hungary – một quyết định mang tính ngoại lệ trong bối cảnh Washington siết chặt các biện pháp với ngành năng lượng Nga.
Hungary được miễn trừng phạt hoàn toàn trong 1 năm
Theo ông Orban, Hungary đã được Mỹ chấp thuận miễn trừ đối với dòng năng lượng đến từ hai tuyến đường ống Druzhba và TurkStream.
Ông nhấn mạnh:
“Hungary ở trong hoàn cảnh đặc biệt so với phần còn lại của châu Âu. Chúng tôi đã yêu cầu Tổng thống Mỹ dỡ bỏ trừng phạt vì chúng tôi không có cảng biển và phụ thuộc hoàn toàn vào đường ống.”
Một quan chức Nhà Trắng xác nhận thông tin, đồng thời cho biết miễn trừ có thời hạn 1 năm. Đi kèm điều kiện, Hungary phải đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, bao gồm cam kết mua LNG từ Mỹ trị giá khoảng 600 triệu USD.
Trump: “Rất khó cho họ tìm được nguồn thay thế khác”
Phát biểu tại họp báo chung, Tổng thống Donald Trump thừa nhận đặc thù địa lý của Hungary:
“Chúng tôi đang xem xét miễn trừ vì rất khó cho họ tìm được nguồn thay thế. Họ không có lợi thế về cảng biển.”
Mỹ cũng hiểu rằng việc cắt hoàn toàn nguồn dầu khí Nga có thể gây ra hậu quả kinh tế nghiêm trọng đối với Budapest. IMF từng cảnh báo:
- 74% lượng khí đốt và
- 86% dầu mỏ Hungary nhập khẩu năm 2024 đến từ Nga.
Nếu Hungary buộc phải cắt nguồn năng lượng từ Nga, GDP có thể giảm hơn 4%.
Mỹ tăng cường trừng phạt ngành năng lượng Nga
Quyết định miễn trừ này gây chú ý khi trước đó 1 tháng, Tổng thống Trump đã:
- Áp đặt trừng phạt mới lên Lukoil, Rosneft
- Cảnh báo sẽ có trừng phạt thứ cấp đối với các quốc gia tiếp tục mua dầu Nga
Dù Mỹ xác nhận miễn trừ chỉ kéo dài 1 năm, ông Orban lại tuyên bố Hungary sẽ nhận được miễn trừ vô thời hạn – cho thấy tồn tại khác biệt trong cách hai bên truyền thông về thỏa thuận.
Ý nghĩa chiến lược của quyết định miễn trừng phạt
Theo các nhà phân tích, động thái của Mỹ gửi đi một số tín hiệu quan trọng:
1. Giữ ổn định nội bộ NATO
Hungary là thành viên NATO với nhiều lập trường độc lập trong vấn đề Ukraine và Nga. Việc gây áp lực quá mạnh có thể khiến quan hệ hai bên rạn nứt.
2. Tránh đẩy Hungary vào thế bế tắc năng lượng
Một cú sốc về năng lượng có thể gây bất ổn kinh tế – xã hội, ảnh hưởng đến cả khu vực Đông – Trung Âu.
3. Tạo cơ hội cho LNG Mỹ thâm nhập thị trường châu Âu
Hợp đồng 600 triệu USD là dấu hiệu cho thấy Mỹ cũng tận dụng cơ hội để mở rộng thị phần.
4. Cho thấy sự linh hoạt trong chính sách trừng phạt
Không áp dụng cứng nhắc mà điều chỉnh theo thực tế từng quốc gia – điều Washington thường làm nhằm giữ ảnh hưởng địa chính trị.
Kết luận
Quyết định miễn trừ trừng phạt của Mỹ dành cho Hungary là một bước đi mang tính chiến lược và linh hoạt, phản ánh sự cân bằng giữa mục tiêu siết chặt Nga và yêu cầu đảm bảo ổn định năng lượng ở châu Âu. Trong thời gian tới, trọng tâm sẽ nằm ở việc Hungary có thực sự giảm dần phụ thuộc vào Nga hay không, và liệu Mỹ có gia hạn miễn trừ hay siết lại các yêu cầu đối với Budapest.
